porządek nabożeństw w katedrze:
Wielki Czwartek
godz. 10.00 – Msza Krzyżma Świętego
godz. 18.00 – Msza Wieczerzy Pańskiej
Wielki Piątek
godz. 8.00 – Jutrznia
godz. 15.00 – Koronka do Bożego Miłosierdzia
godz. 18.00 – Liturgia Meki Pańskiej
Wielka Sobota
godz. 8.00 – Jutrznia
od godz. 9.00 do 19.00 – święcenie pokarmów
godz. 15.00 – Koronka do Bożego Miłosierdzia
Wigilia Paschalna w Wielką Noc
godz. 21.00 – Uroczysta Wigilia Paschalna z Procesją Rezurekcyjną
najważniejsze dni w ciągu roku
WIELKI CZWARTEK
Zgodnie z żydowskim zwyczajem w czwartek przed Świętem Paschy spożywano uroczystą wieczerzę z przepisanymi na tę okazję potrawami. Wieczerza miała symbolizować ostatni posiłek, jaki w pośpiechu zjedli Hebrajczycy na dzień przed ucieczką z niewoli egipskiej. Dlatego Prawo stanowiło także o rodzaju posiłków tego wieczoru. Pan Jezus razem z Apostołami przygotowali paschalną wieczerzę, która okazała się Ostatnią Wieczerzą. Na znak wejścia w rozważanie Męki Pana Jezusa, po hymnie „Chwała” milkną dzwony oraz organy, których dźwięk rozlegnie się dopiero w Wigilię Paschalną.
Podczas Ostatniej Wieczerzy Pan Jezus przepasał się prześcieradłem i postanowił umyć uczniom nogi. Czynność mycia nóg należała do najniższej kategorii niewolnika, była uznawana za haniebną. Piotr Apostoł zaprotestował, ale Pan Jezus wytłumaczył mu, że wówczas nie będzie miał z Nim udziału – nie będzie miał udziału w Jego zbawiennym dziele. Natychmiast Piotr się zgodził. Gest umycia nóg miał pokazać wielką miłość Pana Jezusa do swoich uczniów i Jego postawę służebną wobec człowieka. Dlatego w liturgii Mszy Wieczerzy Pańskiej po homilii jest przewidziany obrzęd mandatum – czyli obrzęd umycia nóg przez głównego celebransa 12 mężczyznom.
Następnie Pan Jezus podaje uczniom swoje ostatnie przykazanie – Przykazanie Miłości. Wreszcie następuje główny moment, w którym Chrystus ustanawia Sakrament Eucharystii i kapłaństwa. Pan Jezus wybiera dwa najprostsze znaki chleba i wina. Dwie rzeczy, które są podstawowe w codziennym życiu. Słowami konsekracji, powtarzanymi do dziś w każdej Mszy Świętej przeistacza chleb i wino w swoje Najświętsze Ciało i swoją Najdroższą Krew. Przy tej okazji warto zaznaczyć na czym polega cud przeistoczenia. Otóż sama nazwa wskazuje na tę Tajemnicę – przeistoczenie, oznacza zmianę istoty. Tzn., że wszystko, co stworzone się zmienia, np. drzewo na początku jest nasieniem, małą roślinką, małym drzewkiem, aż w końcu staje się wielkim drzewem i ciągle się starzeje. Zmienia się zewnętrznie, ale nie zmienia się jego istota, bo to ciągle ta sama roślina. To samo z człowiekiem, który od zarodka, poprzez narodziny i dorastania aż po starość zmienia się, ale pozostaje ciągle tym samym człowiekiem. Tajemnica przeistoczenia jest odwrotna. Nie zmienia się nic na zewnątrz, ale zmienia się istota. Po słowach konsekracji chleb nadal wygląda, smakuje i pachnie jak chleb, ale przestaje być już chlebem. To samo dzieje się z winem. Oznacza to, że dla ludzkich zmysłów jest to niedostrzegalne, ale to nie znaczy, że nie jest realne. Dlatego Ostatnia wieczerze jest jednocześnie Pierwszą Mszą Świętą. Dodatkowo Pan Jezus polecił swoim Apostołom czynić dokładnie to samo, dając im w ten sposób władze kapłańską, którą przekazali swoim następcom przez sakrament święceń.
W trakcie Ostatniej Wieczerzy, już po ustanowieniu Eucharystii i kapłaństwa Judasz wyszedł, aby później stać się zdrajcą. Pan Jezus natomiast wziął uczniów do Ogrodu Oliwnego, aby tam się modlić. Podczas modlitwy w Ogrójcu Pana Jezusa ogarnęła olbrzymia trwoga. Modlił się nawet o oddalenie od Niego zbliżającej się Męki, ale jednocześnie wskazywał w tej modlitwie, że wola Boga Ojca jest najważniejsza. W tym samym czasie uczniowie usnęli, nie rozumiejąc zupełnie powagi chwili. W przeogromnej trwodze Chrystusa, a nawet w chwili wręcz agonii pojawia się zjawisko rzadko obserwowalne, ale fizycznie możliwe u człowieka – pocenie się krwią. Polega to na tym, że olbrzymi stres, ponad wszelkie ludzkie siły sprawia pęknięcie naczynek krwionośnych pod skórą i wtedy razem z potem wypływa krew, która ten pot farbuje i wygląda to tak, jakby człowiek pocił się krwią. Wtedy do Ogrójca przyszedł Judasz razem z żołnierzami. Pocałunkiem wskazał na Jezusa, a żołnierze Go pojmali. Uczniowie zaś uciekli ze strachu.
Na pamiątkę pojmania i uwięzienia Jezusa po zakończeniu Liturgii Mszy Wieczerzy Pańskiej przenosi się Najświętszy Sakrament w uroczystej procesji do Kaplicy Adoracji, tradycyjnie nazywaną Ciemnicą. Zwykle przygotowuje się w świątyni specjalną kaplicę lub boczny ołtarz, do którego zanosi się Najświętszy Sakrament i wtedy rozpoczyna się Adoracja, która trwa aż do Liturgii Wielkiego Piątku. Po zakończeniu liturgii obnaża się ołtarz, zdejmuje się obrus, wynosi się krzyż i świece, można też powynosić inne ozdoby tak, by prezbiterium uczynić jak najbardziej surowe. Puste tabernakulum pozostaje otwarte.
WIELKI PIĄTEK
Jest to dzień ogromnej żałoby w Kościele, dzień postu ścisłego, dzień uczczenia krzyża, który jest podwójnym znakiem – oznacza tortury i śmierć, ale jednocześnie jest znakiem zwycięstwa. Adorując tego dnia krzyż, katolicy powinni właściwie się cieszyć z tego, że przez krzyż przyszło zbawienie.
Jest to dzień, w którym Kościół powstrzymuje się od sprawowania Eucharystii. Cały dzień trwa Adoracja Najświętszego Sakramentu w Kaplicy Przechowania (Ciemnicy). Popołudniu lub wieczorem zgromadzenie liturgiczne w świątyni rozpoczyna obchody Liturgii Męki Pańskiej. Liturgia ta jest bardzo rozbudowana i uroczysta. Może się rozpocząć np. o godz. 15.00 lub późniejszej. Zwykle na początku w świątyni są wygaszone światła, wyniesione są wszystkie krzyże ołtarzowe i procesyjne. Pozostawia się tylko jeden zasłonięty krzyż, którego później używa się do Adoracji. Kapłan ze służbą ołtarza wchodzą w ciszy. Po dojściu do ołtarza główny celebrans oraz diakoni kładą się krzyżem – gest prostracji, a pozostali wierni klękają w ciszy. Gdy celebrans wstaje, wstają wszyscy, odmawia się Kolektę i rozpoczyna się Liturgia Słowa, w której główne miejsce zajmuje czytanie Opisu Męki Pańskiej według św. Jana. Można go odczytać lub odśpiewać tak samo, jak w Niedzielę Palmową, tzn., z podziałem na role. Po homilii następuje bardzo rozbudowana Modlitwa Powszechna, która ma zawsze 10 wezwań, a po każdym jest odmawiana specjalna Kolekta.
Następnie wnosi się zasłonięty krzyż do Adoracji. Główny celebrans w trzech etapach odsłania krzyż i śpiewa: Oto drzewo krzyża, na którym zawisło Zbawienie świata, na co wszyscy odpowiadają: Pójdźmy z pokłonem – i klękają na chwilę ciszy. Można też użyć drugiej formy Adoracji, która polega na wniesieniu przez całą świątynię odsłoniętego już krzyża. Wówczas z krzyżem należy zatrzymać się trzy raz i za każdym razem odśpiewać te same słowa, co wyżej. Po ukazaniu krzyża wszyscy podchodzą, jak do Komunii Świętej, aby indywidualnie oddać cześć krzyżowi, zwykle robi się to poprzez przyklęknięcie i ucałowanie.
Po zakończeniu Adoracji ołtarz na chwilę nakrywa się obrusem i stawia się świece. Przynosi się Najświętszy Sakrament z Ciemnicy i udziela się Komunii Świętej. Warto zwrócić uwagę, że w wielki Piątek nie sprawuje się Eucharystii, dlatego Komunii Świętej udziela się z zakonsekrowanego Chleba z Wielkiego Czwartku. Jednocześnie zawsze trzeba pamiętać, żeby chleba na Wielki Czwartek było przygotowane na tyle dużo, aby wystarczyło na następny dzień. Po Komunii Świętej wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji okrytej przezroczystym welonem i procesyjnie przenosi się Go do Grobu Pańskiego. Tam wystawia się Go do Adoracji. Przygotowuje się wcześniej boczną kaplicę lub boczny ołtarz, gdzie jest możliwość ustawienia tabernakulum, choćby przenośnego, układa się zwykle dekorację tak, aby wskazać, że jest to Grób Pański. Do tabernakulum chowa się Eucharystię, a monstrancję wystawia się do Adoracji, która trwa a ż do rozpoczęcia Wigilii Paschalnej w Wielką Noc.
WIELKA SOBOTA
To także dzień, w którym nie sprawuje się Mszy Świętej. Cały czas trwa Adoracja w Grobie Pańskim. W polskiej tradycji tego dnia błogosławi się pokarmy na stół wielkanocny. Błogosławieństwem obejmuje się: chleb (lub pieczywo) na pamiątkę cudu rozmnożenia chleba oraz wybrania chleba jako znaku eucharystycznego, mięso (lub wędliny) na pamiątkę baranka paschalnego, jajka – znak nowego życia, sól, która chroni od zepsucia.
WIGILIA PASCHALNA
Po zachodzie słońca rozpoczyna się najbardziej uroczysta i najważniejsza liturgia w ciągu roku, która już należy do Niedzieli Zmartwychwstania. Obrzędy rozpoczynają się na zewnątrz, gdzie błogosławi się ogień i od niego zapala się nowy Paschał – symbol Chrystusa Zmartwychwstałego. Na Paschale umieszcza się 5 gwoździ w kształcie krzyża. Pomiędzy ramionami krzyża cyfry obecnego roku, a powyżej i poniżej pierwszą i ostatnią literę alfabetu greckiego – alfę i omegę. Zapalony Paschał wnosi się do świątyni, w której mają być wygaszone wszystkie światła. Po trzykrotnym odśpiewaniu słów: Światło Chrystusa, zapalają się wszystkie światła w kościele, a wierni przekazują sobie ogień od Paschału, aby każdy stał z zapaloną świecą i wysłuchał Orędzia Wielkanocnego, które następuje zaraz po umieszczeniu Paschału w prezbiterium.
Potem następuje Liturgia Słowa, która jest bardzo rozbudowana. Odczytuje się siedem czytań ze Starego Testamentu, po każdym jest odśpiewany Psalm i odmówiona specjalna Kolekta. Po ostatnim już czytaniu odśpiewuje się hymn „Chwała”, wówczas biją wszystkie dzwony w kościele i wracają organy, które umilkły w Wielki Czwartek. Po hymnie odczytuje się jedno czytanie z Nowego Testamentu i po nim następuje uroczyste odśpiewanie aklamacji Alleluja, którą śpiewa się po raz pierwszy od Środy Popielcowej. Po aklamacji czyta się Ewangelię o Zmartwychwstaniu i wygłasza homilię.
Po Liturgii Słowa następuje Liturgia Światła. Kapłan błogosławi wodę chrzcielną, wszyscy odnawiają przyrzeczenia chrztu świętego. W tym miejscu udziela się także chrztu świętego i bierzmowania katechumenom. Potem następuje już Modlitwa Wiernych i Liturgia Eucharystyczna, która już przebiega tak jak zwykle. Po Komunii Świętej odprawia się Procesję Rezurekcyjną, którą można odprawić od razu w nocy lub można zrobić wystawienie Najświętszego Sakramentu w Grobie Pańskim, który już jest pusty, a monstrancja nie jest już okryta welonem. Adoracja trwa do świtu i dopiero o świcie wychodzi się z precesją.
NIEDZIELA ZMARTWYCHWSTANIA PAŃSKIEGO
To główna uroczystość i najważniejsze ze wszystkich Świąt chrześcijańskich. Każda wielka uroczystość, tak samo Wielkanoc ma swoją Oktawę, czyli świętowanie jest przeciągnięte na osiem dni i każdy z nich jest traktowany razem jak jedno wielkie święto. W Oktawie nie obchodzi się żadnych innych świąt, gdyby właśnie wtedy wypadły. W piątek nie obowiązuje też wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, bo zawsze uroczystość wypadająca w piątek ją znosi. Oktawa kończy się Niedzielą Miłosierdzia Bożego, która została ustanowiona przez św. Jana Pawła II na polecenie św. Siostry Faustyny, która z kolei polecenie to otrzymała w objawieniach Pana Jezusa. Przed Świętem Bożego Miłosierdzia odprawia się Nowennę, czyli dziewięciodniowe przygotowanie. Każdego dnia od Wielkiego Piątku odmawiamy Koronkę do Bożego Miłosierdzia.