radosny czas oczekiwania
Tak często mówimy o Adwencie, że jest on radosnym czasem oczekiwania. Rzeczywiście wydaje się to naturalne, że skoro oczekujemy na narodziny Dzieciątka, to zwykle jak przed każdymi narodzinami dziecka oczekujemy z wielką radością i nadzieją. Jest to bardzo dobre podejście do przeżywania czasu Adwentu. Jednak radość w Adwencie nie jest równa radości z samego Bożego Narodzenia, albo jak przeżywamy radość w czasie wielkanocnym. Wynika to z tego, że radość adwentowa wiąże się z oczekiwaniem i czuwaniem, które mogą być trudne i wymagające. Mamy więc pewne przeplatanie się radości i trudu, nadziei i tęsknoty. Można więc o Adwencie mówić, że jest radosnym czasem oczekiwania, ale jednak oczekiwania, a z tym wiąże się pewna nasza chrześcijańska postawa, którą najlepiej opisuje zasada „3 x R” – Roraty, Rekolekcje i Radość.
3 x „r” – roraty, rekolekcje i radość
Aby przeżywać pełnie prawdziwej radości adwentowej, należy poczynić odpowiednie duchowe przygotowanie, polegające na jak najlepszym wykorzystaniu czasu Adwentu i wszystkiego, co Kościół i Liturgia w tym czasie nam oferują. Roraty to Msze Święte wotywne o Matce Bożej, które można odprawiać w dni powszednie Adwentu. Maryja jest szczególnie przez nas, Polaków ukochana i szczególnie Jej oddajemy cześć. Tym bardziej jest konieczność odprawiania Mszy Świętych Roratnich właściwie codziennie. W naszej parafii katedralnej Msze Święte Roratnie są sprawowane we wszystkie dni powszednie Adwentu o godz. 7.00. Dlaczego tak wcześnie? Właściwie we wszystkich kościołach wybiera się poranną godzinę, gdyż jest to symbol czuwania o każdej porze, nawet nocą, czy nad ranem. Na Roraty przynosimy zapaloną świecę lub lampion, które symbolizują Chrystusa, który jest Światłością świata i jak panny z przypowieści Pana Jezusa z zapalonymi lampami oczekujemy na przyjście Pana. Niesione przez nas lampiony do kościoła są przy okazji dla innych świadectwem wiary i mamy nadzieję, że będą też dla nich światłem na drodze do Boga. Z kolei Rekolekcje święte mają na nowo przygotować nas poprzez ćwiczenia duchowe do jeszcze uroczystszego i godnego świętowania Narodzenia Pańskiego. Dlatego udział w Rekolekcjach jest tak istotny. Dodatkowo Kościół zachęca każdego roku, aby podjąć jakieś dodatkowe umartwienie, czy postanowienie adwentowe. Takie duchowe ćwiczenia pozwolą nam jeszcze radośniej uczestniczyć w Uroczystości Bożego Narodzenia 25 grudnia
adwentowe zwyczaje
- Roraty – już wyżej wyjaśnione, że są to Msze Święte wotywne o Matce Bożej w Adwencie, które można sprawować w każdy dzień powszedni Adwentu, zwykle odprawia się je rano. Słowo „Roraty” pochodzi od pierwszego słowa łacińskiej antyfony na wejście w Mszy Świętej wotywnej o Matce Bożej w Adwencie, która brzmi: „Roratae caeli desuper, et nubes pluant justum”, co znaczy „Spuśćcie niebiosa rosę i obłoki niech wyleją Sprawiedliwego”. Jest to nawiązanie do słów z Księgi Proroka Izajasza, który opisywał beznadziejną sytuację ludzkości pozbawionej możliwości zbawienia, przyrównując ją do spieczonej ziemi, która potrzebuje rosy, czy deszczu do użyźnienia i odrodzenia, co jest właśnie zapowiedzią przyjścia Pana, jako źródła wody żywej dla człowieka spragnionego miłości i sprawiedliwości, które może dać tylko Bóg.
- Roratka – to określenie specjalnej świecy, która symbolizuje obecność Maryi, ustawia się ją zwykle blisko głównego ołtarza i zapala w czasie Mszy Świętych roratnich. Roratka jest zazwyczaj ozdobiona błękitną lub różową wstążką, symbolizującą brzemienną Maryję oczekującą na narodziny Syna Bożego.
- Adwentowy lampion – przynosi się go ze sobą na Msze Święte roratnie, wyraża on nasze czuwanie i jest światłem rozświetlającym ciemności grzechu, w których tkwimy. Dopiero nadejdzie Mesjasz, Światło świata, który poprowadzi przez ciemność do wiekuistej światłości, czy też wybawi od ciemności błędu do światła wiary.
- Wieniec adwentowy – tradycja wieńca adwentowego wywodzi się z kościołów protestanckich, ustawia się w nim cztery świece, które oznaczają upływający czas. Z każdą kolejną niedzielą Adwentu zapala się kolejną świecę na czas liturgii, co ma przypominać o zbliżającym się przyjściu Chrystusa. Świeca zwykle jest symbolem Chrystusa, który jest Światłem świata, ale spalająca się świeca oznacza też ofiarę (wosk spala się dla Boga), oznacza upływający czas (topiący się wosk skraca całą świecę), oznacza też czuwanie i modlitwę (zapalona świeca niejako przedłuża naszą modlitwę przed Bogiem, a stojąc w blasku świecy czuwamy i jesteśmy na coś gotowi, tutaj jesteśmy gotowi na spotkanie z Panem, gdy nadejdzie).
- Fioletowy kolor w liturgii – kapłani używają zwykle szat liturgicznych koloru fioletowego, który oznacza pokutę lub żałobę. Wyjątek stanowią Roraty, na których używa się białych szat liturgicznych.
- Hymn „Chwała na wysokości Bogu” – a właściwie jego brak. Zwykle w niedziele i święta odśpiewuje się hymn „Gloria”, czyli „Chwała na wysokości Bogu”, jednak w niedziele adwentowe hymn ten się opuszcza. Wyjątkiem znów są Msze Święte roratnie, na których zawsze ten hymn jest wykonywany. Ogólna liturgiczna zasada jest taka, że gdy kapłan używa fioletowych szat liturgicznych, wówczas nigdy nie wykonuje się „Glorii”.
liturgia słowa
Liturgia słowa Bożego w czasie Mszy Świętych w Adwencie wskazuje na czuwanie i oczekiwanie na przyjście Pana. Pierwsza część Adwentu (od I Niedzieli Adwentu do 16 grudnia włącznie) kładzie nacisk na powtórne przyjście Pana Jezusa na końcu czasów w czasie paruzji, kredy dokona się Sąd Ostateczny i powszechne zmartwychwstanie wierzących. Najbardziej wybrzmiewa liturgiczne zawołanie „Marana Tha”, zaczerpnięte z ostatniego zdania Apokalipsy Świętego Jana, które oznacza „Przyjdź, Panie Jezu”. Druga część Adwentu wskazuje na pierwsze przyjście Pana w ludzkiej postaci w czasie Jego Narodzenia z Maryi Dziewicy.
Głównymi „Bohaterami” liturgii słowa w Adwencie są dwaj prorocy, Izajasz oraz Jan Chrzciciel, którzy zapowiadali nadejście Zbawiciela. Oczywiście centralne miejsce zajmuje też Maryja, która najdoskonalej oczekuje na swojego Pana, a którą wspominamy podczas każdej Mszy Świętej roratniej.
I Niedziela Adwentu rozpoczyna też nowy rok liturgiczny w Kościele, a co za tym idzie, nowy cykl czytań mszalnych. Owych cyklów jest trzy, obecnie, zgodnie z przepisami liturgicznymi korzystamy z cyklu „B”, co oznacza, że za rok będzie kolejny cykl „C”, a w następnym roku od nowa cykl „A”, itd. Taki podział jest konieczny, aby w przeciągu trzech lat zdążyć przeczytać jak największą część Pisma Świętego w czasie liturgii, a poza tym dzięki temu we wszystkich kościołach na całym świecie danego dnia odczytuje się dokładnie ten sam fragment z Biblii. Tak jest oczywiście przez cały rok, nie tylko w Adwencie. Adwent jest wyjątkowy tylko pod tym względem, że rozpoczyna zawsze nowy cykl czytań.
To tyle informacji, w wielkim skrócie, na temat Adwentu. Mamy nadzieję, że te informację pomogą nam lepiej rozumieć co przeżywamy obecnie i jak powinniśmy przeżywać ten wyjątkowy czas dany przez Boga i przez Kościół.